Beter voor het milieu, slecht voor de omzet
Het aantal webshops groeit gestaag, mensen kopen steeds meer online en toch valt er minimaal eenmaal per week een stapel ongeadresseerd reclamedrukwerk in je brievenbus. Ditzelfde geldt voor huis-aan-huisbladen. Wil je deze in het geheel of deels niet ontvangen? Dan kun je een NEE-NEE sticker of NEE-JA sticker aanvragen en op je brievenbus plakken. Maar is dit niet de omgekeerde wereld? Vooral nu we steeds milieubewuster leven en ons meer en meer focussen op een duurzame toekomst? Volgens de gemeente Amsterdam wel. Zij hebben de JA-JA sticker geïntroduceerd. Het uiteindelijke doel hiervan is dat je standaard geen reclamedrukwerk en huis-aan-huisbladen ontvangt, tenzij je een JA-JA sticker op je brievenbus hebt geplakt. De ideale oplossing zou je denken. Toch denkt mening folderorganisatie, winkelier, uitgeverij en bezorger hier anders over.
Het ‘opt-in-systeem’
Sinds 1 januari 2018 ontvangen huishoudens in de gemeente Amsterdam alleen nog ongeadresseerd reclamedrukwerk wanneer zij een JA-JA sticker op de brievenbus hebben geplakt. Aan dit gemeentelijke besluit is echter een rechtszaak vooraf gegaan. Een rechtszaak die werd aangespannen door diverse partijen vanuit de folderbranche. Deze partijen claimden dat de gemeente Amsterdam niet wettelijk bevoegd was dit besluit te nemen. Daarnaast gaven ze aan dat dit besluit onherroepelijk zal leiden tot financiële schade. De milieuwinst zou hier niet tegen op kunnen wegen. Toch oordeelde de rechter eind 2017 dat de gemeente Amsterdam hiermee een rechtmatig besluit heeft genomen. Volgens de Wet Milieubeheer heeft de gemeente Amsterdam de wettelijke bevoegdheid om het milieu door middel van deze maatregel te beschermen. Deze maatregel wordt ook wel het ‘opt-in-systeem’ genoemd, wat zoveel betekent als ‘ja, ik wil het reclamedrukwerk ontvangen’.
In de rest van Nederland
Vermoed wordt dat het ‘opt-in-systeem’ van de gemeente Amsterdam door veel gemeentes gevolgd zal gaan worden. Tot die tijd blijven de NEE-NEE stickers en NEE-JA stickers van toepassing in de rest van Nederland. Degenen die ongevraagd en vooral ongewild reclamedrukwerk en huis-aan-huisbladen ontvangen zijn voorlopig dus nog genoodzaakt zelf actie te ondernemen. De NEE-NEE sticker en de NEE-JA sticker kun je bij je eigen gemeente aanvragen. Bij een NEE-NEE sticker krijg je zowel geen reclamedrukwerk meer in je brievenbus als geen huis-aan-huisbladen. Bij de NEE-JA sticker geldt dit alleen voor het reclamedrukwerk. De huis-aan-huisbladen ontvang je dan nog wel. Overigens kun je ook geadresseerde reclame en reclame gericht ‘aan alle bewoners van dit adres’ geheel of deels stopzetten. Dit doe je bij Postfilter.
Impact van reclamedrukwerk op het milieu
Waarschijnlijk rijst nu de vraag: wat is dan de impact op het milieu van reclamedrukwerk en huis-aan-huisbladen? Welnu, onderzoek heeft uitgewezen dat huishoudens zonder sticker op de brievenbus wekelijks circa 35 folders ontvangen. Omgerekend staat dit gelijk aan ongeveer 36 kilo reclamebladen op jaarbasis. Wanneer je hier een wekelijkse uitgave van een huis-aan-huisblad aan toevoegt, komt daar nog eens 32 kilo op jaarbasis bij. Door een sticker op de brievenbus te plakken wordt de milieubelasting dus zeker verminderd. De folders producerende ondernemingen houden namelijk rekening met het aantal huishoudens dat een brievenbussticker heeft. Daarnaast wordt verspilling van energie door transport vermeden en wordt er geen onnodig papier gebruikt.
Besparing van duizenden bomen
Aanvankelijk werd door de gemeente Amsterdam gesteld dat de JA-JA sticker van het ‘opt-in-systeem’ 10.000 bomen zou besparen. Verschillende organisaties durfden dit te betwijfelen en stelden dat dit aantal schromelijk overdreven is. Aan de andere kant was op de site van de Partij voor de Dieren te lezen dat er geen 10.000 bomen maar 33.000 bomen zouden worden gespaard.
De keerzijde van de medaille
Toen de rechter in november 2017 de gemeente Amsterdam in het gelijk stelde en het ‘opt-in-systeem’ toestond, liet MKB-Nederland meteen weten dit besluit te betreuren. Voor de lokale detailhandelaren zoals de groenteboer en de buurtsupermarkt zal dit besluit nadelige gevolgen hebben, aldus MKB-Nederland. Juist zij hebben de reclamefolder nodig om een groot deel van hun omzet te kunnen genereren. Het zou gaan om bijna 30 procent van de omzet. Volgens de rechter heeft de gemeente Amsterdam de ondernemers met een aankondiging begin 2016 ruim op tijd geïnformeerd over deze maatregel. Maar daarmee is MKB-Nederland het oneens. Zij verwachten dat het nog ongeveer drie tot vijf jaar zal duren voordat lokale ondernemers zonder papieren reclamedrukwerk kunnen opereren.
De online reclamefolder
De reden waarom MKB-Nederland denkt dat dit nog even op zich laat wachten, heeft te maken met de snelle ontwikkelingen op technologisch gebied. Het online communiceren met klanten is continu aan veranderingen onderhevig. De ondernemers zijn weliswaar volop bezig om digitale reclamefolders te introduceren en te adverteren op social media, maar dit is een proces dat tijd nodig heeft. MKB-Nederland had daarom liever gezien dat de gemeente Amsterdam eerst andere maatregelen had getroffen om de milieubelasting te reduceren. Bijvoorbeeld door meer papierbakken in de gemeente te plaatsen. Hiermee had dan veel meer papier ingezameld kunnen worden en tegelijkertijd hadden de lokale ondernemers zich volledig kunnen voorbereiden op de online reclamefolder.